Ruimtelijke- en gebiedsontwikkeling • Najaarsrapportage 2016 Zaanstad

Aandeel in het totaal

Portefeuillehouder: D. Straat, A. Verschuren, J. Olthof, D. Emmer
Verantwoordelijk directeur: C. Tip

Programmadoelstelling en rol van de gemeente

Zaanstad is door haar combinatie van wonen, werken, landschap en industrie een unieke gemeente. Daarnaast zijn we onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Door deze facetten is er volop potentie om te ontwikkelen. Het gevarieerde woningaanbod, goede bereikbaarheid, behoud van cultuurhistorisch erfgoed en landelijk gebied dragen bij aan deze ontwikkeling. Ook investeert de gemeente in verbetering van de ruimtelijke kwaliteit, de (her)ontwikkeling van kansrijke locaties en ondersteuning van nieuwe initiatieven. Hierbij is het van belang om de juiste balans te vinden tussen ruimte voor ontwikkeling en bescherming van de kwaliteit. Bovendien vragen de huidige economische, ruimtelijke en maatschappelijke ontwikkelingen om nieuwe manieren van werken oplossingen dan die we tot voor kort waren gewend.

De gemeente is verantwoordelijk voor een goede ruimtelijke ordening binnen de gemeentegrenzen. Dat doet wij door middel van bestemmingsplannen en specifieke beleidskaders. Juist in deze tijd heeft de gemeente de taak om kaders te moderniseren en daarmee helderheid en overzicht te verschaffen. Het is de uitdaging om een goede balans te vinden tussen ruimte bieden aan de ene kant en bescherming van individu en collectief aan de andere kant.

Voortgang

Zaanstad wil ook op de lange termijn een stad zijn waar mensen zich thuis voelen en met plezier wonen, werken en leren. Daarvoor zijn investeringen nodig. In het kader van de begroting 2017 is de Investerings- en Uitvoeringsagenda 2017-2020 MAAK.Zaanstad opgesteld, met een totaal pakket van bijna € 27 miljoen aan investeringen, onder meer voor verbetering van de bestaande woningvoorraad. Belangrijk onderdeel hierin is de vorming van het Transformatiefonds, waarmee een impuls kan worden gegeven aan de realisatie van de beoogde versnelling van de woningbouwopgave.

De Omgevingswet werpt zijn schaduw vooruit. Zaanstad heeft vooruitlopend op de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving in 2019 reeds belangrijke stappen gezet om het werken in de geest van de Omgevingswet te bevorderen. De veranderopgaven gericht op gebied en gebruiker, de samenwerking en het digitaal stelsel zijn vastgesteld. De instrumenten onder de Omgevingswet (omgevingsvisie en omgevingsplan) en de impact op de organisatie zijn in kaart gebracht. Er wordt gewerkt aan uiteenlopende projecten, zoals de Zaanse omgevingsverordening en het omgevingsplan Hembrugterrein, ter implementatie van de Omgevingswet.

Zaanstad heeft in juni met de woningcorporaties een raamovereenkomst afgesloten. Hierin zijn voor een periode van vier jaar gezamenlijke ambities vastgesteld met betrekking tot voorraadontwikkeling nieuwbouw en verkoop, betere benutting en betaalbaarheid, kwaliteit voorraad, wijkontwikkeling, langer zelfstandig wonen en urgenten. De raamovereenkomst wordt vertaald in concrete jaarlijkse prestatieafspraken. Regionaal kwam een nieuwe samenwerkingsagenda Wonen tot stand.

De Leidraad Ruimtelijke Kwaliteit is vastgesteld. De evaluatie van de pilot Ruimte Geven wordt doorgeschoven naar 2017.

In het MAAK-investeringsprogramma zijn extra middelen opgenomen voor complexe bereikbaarheidsdossiers, met name de invalswegen in Zaandam en de spoorse doorsnijding.
Het parkeerbeleid is geactualiseerd, vooral om ervoor te zorgen dat nog effectiever wordt omgegaan met de beschikbare ruimte en de parkeerdruk. Waar gemeentelijke regelgeving eerst leidend was voor ruimtelijke ontwikkeling, wordt deze voortaan als richtlijn gehanteerd. Andere maatregelen hebben betrekking op de invoering van blauwe zones en aanpassing van het vergunningenbeleid.

De uitvoering van de maatregelen in het kader van landschap ligt vrijwel op schema.

Ruimtelijke en gebiedsontwikkeling	Begroting voor narap	Mutaties narap	Stand na narap
Lasten	42.328	1.361	43.689
Baten	-29.316	-1.421	-30.736
Toevoegingen	1.002	0	1.002
Onttrekkingen	-5.341	-2.021	-7.361
Saldo	8.673	-2.080	6.593

	Lasten	Baten	Saldo
Beleidsbijstellingen	951	-3.420	-2.469
Herschikking	410	-21	389
	1.361	-3.441	-2.080

	Lasten	Baten	Saldo
Kostenverdeling	410	-21	389
Met deze begrotingswijziging worden de apparaatsbaten en -lasten op de juiste wijze toegerekend aan de prestaties.

	Lasten	Baten	Saldo
Actualiseren leningen funderingsherstel	-80	80	0
Vanwege het versneld aflossen door de bewoners worden zowel de renteopbrengsten (80) als de uitvoeringslasten vanwege lagere beheerkosten (-80) naar beneden bijgesteld.
Meerkosten Zijkanaal D	230	0	230
Nu de werkzaamheden aan de oevers bij Zijkanaal D worden uitgevoerd, blijkt de feitelijke situatie aanzienlijk verslechterd ten opzichte van het beeld uit 2009. Direct na de start van de werkzaamheden is de gemeente door de aannemer geïnformeerd over de deplorabele staat van de oevers en de oeverbescherming, de loopbruggen en de steigers en het gedeeltelijk ontbreken van nutsvoorzieningen. Als gevolg van de vertraging blijkt ook het opschonen van de betreffende oevergedeelten duurder dan gepland. Was er zeven jaar geleden nog sprake van beperkte opschoning en verwijderen van struiken, in 2016 dient uiteindelijk 13,5 ton groen te worden verwijderd, inclusief complete bomen die in de afgelopen jaren zijn opgeschoten. De oorspronkelijke bedoeling was om bij de uitvoering van het plan van aanpak alle bestaande toegangsvoorzieningen te hergebruiken. Echter, dit hergebruik is niet meer mogelijk door de slechte staat van de nog aanwezige toegangsvoorzieningen, of het volledig ontbreken daarvan. Daarnaast komt ook de btw volledig ten laste van de gemeente, doordat de dijk geen eigendom van de gemeente is en de btw niet terugvorderbaar is.
Vrijval reserves en voorziening investeringsprojecten	0	-2.289	-2.289
Per 1-1-2017 moeten conform de gewijzigde voorschriften van het BBV investeringen met 'maatschappelijk nut' (openbare ruimte) verplicht worden geactiveerd en afgeschreven over de periode die gelijk is aan de gebruiksduur. Voor projecten voor aanleg openbare ruimte in De Omzoom, Kogerveld-Zuid en investeringsprojecten Landschap zijn nu bedragen gereserveerd in bestemmingsreserves. Deze gereserveerde bedragen kunnen nu dus vrijvallen en de jaarlijkse rente- en afschrijvingslasten voor deze projecten lopen voortaan via het meerjarig investeringsplan (vanaf 2018). Dit is bij de begroting 2017 al aangekondigd.
Actualisatie vastgoed	292	-732	-440
De verwachting voor vastgoed is bijgesteld. Zo worden meer verkoopopbrengsten verwacht (-691) en daarnaast zijn er vanwege verkopen of het gereed maken voor ontwikkeling meer kosten (141). Ook zijn er meer onderhoudskosten (110) en zijn er kosten (41) waar een bijdrage van derden voor wordt verwacht (-41).
GGD Adviezen woonruimtezaken	45	0	45
Het initiële budget voor medische adviezen t.b.v. woonruimtezaken (10) is door het verder stijgend aantal adviezen van de arts dit jaar (tot en met september 2016 met 55) niet meer toereikend. De stijging over de afgelopen jaren zet zich in 2016 verder door. De druk op de sociale huursector is groot door de stijging van het aantal actief woningzoekenden en een toenemend aantal woningen die verhuurd worden aan voorrangskandidaten, onder wie vergunninghouders. Daarnaast heeft nieuwe wet- en regelgeving op de sociale huurmarkt ervoor gezorgd dat woningzoekenden te maken hebben met (lagere) maximale huurprijzen in relatie tot het inkomen. Dit alles zorgt ervoor dat minder woningen beschikbaar zijn, waardoor het zelfstandig oplossen van het woningprobleem voor urgent woningzoekenden steeds moeilijker is geworden.
Bijstelling project fietspad Overtuinen	-122	122	0
De fasering voor het project fietspad Overtuinen is gewijzigd. Er is rekening gehouden met uitgaven in 2016 (502), maar de laatste stand van zaken is dat slechts een deel van deze kosten (380) in 2016 zal worden gemaakt. Naast de lagere kosten ontvangt de gemeente minder subsidie voor dit project (122). Het restant schuift door naar 2017 en zal in dat jaar terugkomen via de Burap 2017. De fasering van de inkomsten is aangepast op de fasering van de uitgaven.
Subsidie doorstroming Vijfhoek middellange termijn	200	-200	0
In 2016 ontvangt de gemeente een subsidie van de Stadsregio Amsterdam inzake doorstroming Vijfhoek (-200) die ook voor dit doel wordt ingezet (200).
Bijstelling parkeren	35	-105	-70
Door het intensiever gebruik van het parkeerterrein Ebbehout nabij de Deen-supermarkt zijn de verwachte opbrengsten hoger (-105). Dit brengt ook een stijging van de beheerskosten met zich mee (35).
Subsidie Kalverpolder	100	-100	0
In 2016 ontvangt de gemeente subsidie van de provincie Noord-Holland voor Kalverpolder voor onder meer de onderdelen onderbemaling, baggerdepot en herstel percelen (-100) die wij ook voor dit doel gaan inzetten (100).
Subsidie collectief vervoer en Zaanse Ruit	21	-21	0
In 2016 ontvangt de gemeente een subsidie voor collectief vervoer (CVV) en Zaanse Ruit (-21) die ook voor dit doel wordt ingezet (21).
Subsidie Sluiswachtershuisje	25	-25	0
In 2016 ontvangt de gemeente van Bouwfonds een subsidie voor het project Sluiswachtershuisje (-25) die ook voor dit doel is ingezet (25).
Subsidie Zaandijkerkerk	150	-150	0
In 2016 ontvangt de gemeente een subsidie van de provincie Noord-Holland voor Zaandijkerkerk (-150) die wij ook voor dit doel gaan inzetten (150).
Fietsenstalling Beatrixbrug	-45	0	-45
Het budget voor de fietsenstalling Beatrixbrug wordt van programma Bereikbaarheid overgeheveld naar Handhaving om een tijdelijke fietsenstalling te realiseren.
Reserve Herplant bomen (opbrengst Brikstraat)	100	0	100
De gemeente heeft grond verkocht t.b.v. de ontwikkeling bij de Brikstraat in Zaandam. In de verkoopopbrengst is rekening gehouden met kosten.voor herplant van bomen die voor de ontwikkeling van deze locatie moesten worden gekapt. Aangezien de herplant elders in Zaanstad i.v.m. het seizoen pas in 2017 kan plaatsvinden, wordt voorgesteld de ontvangen middelen d.m.v. een bestemmingsreserve over te hevelen naar 2017. (NB: de volledige verkoopopbrengsten zijn verantwoord via product Vastgoed)

Programmadoelstelling en rol van de gemeente

Herschikking

Beleidsbijstellingen