Financiën • Najaarsrapportage 2016 Zaanstad

Aandeel in het totaal

Portefeuillehouder: D. Emmer
Verantwoordelijk directeur: A. Roggeveen

Programmadoelstelling en rol van de gemeente

Zaanstad is een financieel stabiele gemeente, waar de uitvoering van de beleidsdoelstellingen vorm krijgt binnen door de gemeenteraad vastgestelde kaders en met een actief risicomanagement. De uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ) en het heffen en innen van belastingen wordt efficiënt uitgevoerd. Het programma Financiën is daarmee ondersteunend aan de andere programma's in de begroting.
Voor zowel het financiële beleid als het heffen en innen van belastingen geldt dat deze taken grotendeels wettelijk zijn vastgelegd in de Gemeentewet. De gemeente heeft enige beleidsvrijheid. De kaderstellende rol ligt geheel bij de gemeenteraad. Op het gebied van de gemeentefinanciën stelt de raad kaders door middel van de begroting en de financiële verordening. De controlerende rol van de raad komt tot uiting bij de jaarstukken. Namens de gemeenteraad controleert de accountant de jaarstukken. Het college van Gedeputeerde Staten is verantwoordelijk voor het financieel toezicht. Daarnaast ondersteunt de Rekenkamer Metropool Amsterdam de raad bij de kaderstellende en controlerende taak. Belastingverordeningen worden vastgesteld door de gemeenteraad. De beleidsvrijheid is beperkt. Gemeenten kunnen alleen belastingen heffen die zijn opgenomen in de Gemeentewet en retributies mogen maximaal kostendekkend zijn. Het college is verantwoordelijk voor de uitvoering van de WOZ. De waardering wordt ook gebruikt door medeoverheden. De Waarderingskamer houdt toezicht op de kwaliteit van de uitvoering van de Wet WOZ.
We stellen ons tot doel de beleidsmatige en financiële aspecten zo transparant en eenvoudig mogelijk te presenteren in de begroting als basis voor een goed debat.

Voortgang

De gemeente heeft in 2016 meer voordelen bij de algemene uitkering, doordat het Rijk meer geld uitgeeft. We gaan dus nu samen de trap op. Ten aanzien van de verandering in de systeemverantwoording binnen het sociaal domein speelt Zaanstad landelijk een rol om het systeem van verantwoording te vereenvoudigen. Echter, de verandering in deze verantwoording vraagt om een lange adem van de gemeente, omdat ook de hele verandering binnen het sociale domein onderdeel is van de transformatie. Het jaar 2016 is ook het eerste jaar dat de gemeente vennootschapsbelasting (Vpb) betaalt. De betaling hiervan zal waarschijnlijk niet leiden tot een materiële afdracht over 2016.

Financiën	Begroting voor narap	Mutaties narap	Stand na narap
Lasten	3.340	853	4.193
Baten	-284.381	-3.740	-288.120
Toevoegingen	23.899	0	23.899
Onttrekkingen	-16.885	0	-16.885
Saldo	-274.027	-2.886	-276.913

	Lasten	Baten	Saldo
Autonome ontwikkelingen	0	-1.929	-1.929
Beleidsbijstellingen	896	-1.810	-914
Herschikking	-42	0	-42
	854	-3.739	-2.885

	Lasten	Baten	Saldo
Kostenverdeling	-42	0	-42
Met deze begrotingswijziging worden de apparaatsbaten en -lasten op de juiste wijze toegerekend aan de prestaties.

	Lasten	Baten	Saldo
Treasury	1.410	-1.495	-85
Per saldo bedraagt het voordeel op Treasury -85. Dit voordeel wordt veroorzaakt door: 1) De rentelasten op leningen waren nog niet begroot (1410) en 2) De baten door bespaarde rente op reserves en voorzieningen waren hoger dan begroot als gevolg van een hogere stand van de reserves bij de jaarrekening 2015 (-1495).
Precariobelastinginkomsten	0	-85	-85
De opbrengst van precariobelasting is afhankelijk van de ontwikkeling in de markt (uitstallingen van winkels, terrassen, evenementen, etc.). De extra opbrengst is een gevolg van incidentele meeropbrengsten uit tijdelijke projecten.
Ontvangsten OZB	0	-230	-230
Door de netto areaaluitbreiding (areaaluitbreiding minus sloop) is een hogere OZB-opbrengst gerealiseerd (-370). In 2016 zijn echter ook waardeverminderingen doorgevoerd voor eerdere belastingjaren (140). Het grootste gedeelte hiervan is te verklaren door een uitspraak van de Hoge Raad over de werktuigenvrijstelling. Deze is verruimd, waardoor grote waardeverminderingen zijn doorgevoerd. Dit alles resulteert in een extra voordeel (-230).
Voordelen bedrijfsvoering	-514	0	-514
Bij de kadernota 2017 is een structureel voorstel ingediend om de stelpost salarisbegroting te benutten voor de duurzame personeelsbegroting. Voor het jaar 2016 kan deze stelpost vrijvallen (-514). Daarnaast worden binnen bedrijfsvoering diverse voordelen gemeld (-31).

	Lasten	Baten	Saldo
Gemeentefonds septembercirculaire 2016	0	-1.144	-1.144
De doorrekening van de septembercirculaire gemeentefonds 2016 resulteert in een nieuwe stand van de algemene uitkering. Op basis van deze circulaire verbetert het financiële beeld. Het accres is gestegen (-674); dit komt door meer uitgaven van het Rijk. Extra rijksuitgaven betekenen ook een hogere algemene uitkering voor de gemeenten. Voor de verhoogde asielinstroom wordt over het eerste halfjaar van 2016 een decentrale uitkering ontvangen (-492). Daarnaast doet zich een aantal kleine mutaties voor op de integratie- en decentralisatie-uitkeringen in 2016. Bij de burap 2015 reeds ontvangen uitkeringen voor de wet taaleis (44) en het wetsvoorstel vrijlating lijfrenteopbouw (59) waren nog niet in de kosten 2016 opgenomen. Zie de raadsinformatiebrief septembercirculaire 2016 voor een verdere toelichting.
Algemene uitkering nabetaling voorgaande jaren	0	-785	-785
Als gevolg van aanpassingen in de algemene uitkering over de jaren 2014 en 2015 ontstaat een bate van -785. Dit wordt met name veroorzaakt door het bijstellen van de uitkeringsfactor over 2015 met 4 punten als gevolg van ontwikkelingen in de uitkeringsbasis (-435) en de naar beneden bijgestelde raming voor de omvang van de suppletie-uitkering Bommenregeling. Daarnaast zijn de maatstafaantallen leerlingen in 2015 aangepast (-135). De aanpassing van de inkomstenmaatstaven in 2014 resulteert tot slot in een voordeel (-235).

Programmadoelstelling en rol van de gemeente

Herschikking

Beleidsbijstellingen

Autonome ontwikkelingen